Lengas latinas
Las lengas latinas o romanicas son las lengas que dapasset an conegut una evolucion a partir del latin vulgar que las a diferenciat las unas de las autras. L'ensems d'aquelas lengas es sovent sonat Romània. Se pensa qu'aquela diferenciacion èra ja plan avançada a la debuta del sègle IX que apareisson las primièras atestacions escrichas de las lengas romanicas actualas. Demest las lengas mai importantas de l'edat mejan figura l'occitan que venguèt gràcias a la poesia dels trobadors la lenga d'expression artistica d'una part importanta d'Euròpa.
Expansion coloniala de las lengas latinas
modificar
Las lengas romanicas seguiguèron lo camin d'expansion qu'aviá ja dobèrt lo latin. Dapasset qualques varietats avancèron suls territòris vesins tre lo sègle XIII en marcar una tendéncia qu'aniriá en créisser e créisser mai cada còp. Aital lo francés envasís l'esfèra occitana a partir de la batalha de Murèth (1213) e farà tombar pauc a cha pauc la lenga d'òc escricha en decadéncia. Lo catalan, copat de l'occitan s'espandís cap al sud amb l'annexion de çò que vendriá las Balearas (1228) e lo reialme de Valéncia (1248) abans de s'escampar sus la Mediterranèa (l'Alguer e Sardenha en ). L'espanhòl el fa la conquesta dels territòris del sud abans de s'aventurar en Africa (Islas Canàrias ). La dobertura de las rotas maritimas cap a America, Africa e los autres continents tre 1492 faguèt nàisser una volontat expansionista que menariá cap a las politicas colonialas